Een koude avond, ramen dicht en gezellig de open haard aan. Na een tijdje krijg je hoofdpijn en word je duizelig. Grote kans dat je een geringe hoeveelheid koolmonoxide hebt ingeademd!
Wat is koolmonoxide?
Koolmonoxide, of koolstofmonoxide, is een reukloos gas. Dit wordt veroorzaakt door een onvolledige verbranding van koolstofhoudende stoffen (bijvoorbeeld gas en hout). Een onvolledige verbranding ontstaat door een te lage aanvoer zuurstof, hierdoor zal de brandbare stof niet geheel verbranden en koolmonoxide verspreiden.
Waarom is koolmonoxide gevaarlijk?
Koolmonoxide wordt heel snel door het lichaam opgenomen en bindt zich sneller aan het bloed dan zuurstof. Hierdoor krijgt het lichaam een tekort aan zuurstof en dan kan zich uiten in:
- Hoofdpijn
- Misselijkheid
- Duizeligheid
- Vermoeidheid
- Overgeven
- Bewusteloosheid
- Overlijden
Het grote nadeel van koolmonoxidevergiftiging is dat je dit niet kan ruiken, of zien. De koolmonoxide is aanwezig zonder dat je het doorhebt. Krijg je dus ineens een van bovenstaande symptomen, of meerder mensen in dezelfde tegelijk, ga dan meteen na of er een open haard, cv, of gasfornuis aanstaat en hoe het gesteld is met de ventilatie.
De voornaamste oorzaken van koolmonoxidevergiftiging zijn de open haard, gasfornuis, cv ketel, allesbranders en dan in combinatie met geen/slechte ventilatie. Met name in kleine ruimten kan de concentratie koolmonoxide zeer snel toenemen.
Hoe werkt een koolmonoxidemelder
Een koolmonoxidemelder bevat een sensor die constant de lucht meet. Wanneer deze sensor een te hoge concentratie koolstofmonoxide detecteert zal een alarm afgaan. Bekijk in de gebruiksaanwijzing waar de koolmonoxidemelders opgehangen moeten worden. Naast een ventilatieopening, of achter een gordijn zorgt er bijvoorbeeld al voor dat de melder in die ruimte niet goed zal functioneren, omdat de concentratie koolstofmonoxide op die plekken altijd lager zal zijn dan elders in die ruimte. Er zijn ook melders die op het alarmsysteem aangesloten kunnen worden, zo heb je de beveiliging en veiligheid met 1 systeem geregeld.
Wat moet je doen als de koolmonoxidemelder afgaat?
- Zorg dat iedereen zo snel mogelijk het pand verlaat (indien mogelijk ook de huisdieren).
- Schakel indien mogelijk de bron die de koolmonoxide afgeeft uit.
- Indien mogelijk zoveel mogelijk ramen en deuren openzetten.
- Bel 112. De hulpdiensten kunnen een meting in het pand uitvoeren en de bron achterhalen/afsluiten.
Wanneer je buiten bent ga dan niet een pand in waar mogelijk een hoge concentratie koolmonoxide aanwezig is. Waarschuw in dat geval direct de hulpdiensten (bel 112) en volg hun aanwijzingen op. Wanneer je toch naar binnen gaat is de kans aanwezig dat je zelf (ook) het slachtoffer wordt!
Hoe kan je een verhoogde concentratie koolmonoxide voorkomen?
Zoals gezegd word koolmonoxide veroorzaakt door een onvolledige verbranding van een koolstofhoudende stof. Daarom is het van belang om de open haard, cv ketel, combi ketel, allesbrander, gasfornuis, periodiek te (laten) controleren op een juiste werking. Daarnaast is ventilatie heel belangrijk. Door goed te ventileren verklein je de kans op een te hoge concentratie koolmonoxide in een ruimte.
Combimelders
Buiten de koolmonoxidemelders zijn er ook combimelders op de markt. Deze melders zijn een combinatie van een koolstofmonoxide- en een rookmelder. In een ruimte waar een verbrandingstoestel is kan een combimelder gebruikt worden. In overige ruimten zullen een koolstomonoxidemelder en een rookmelder op een andere plaats gehangen moeten worden. Een combimelder is in dat geval dan ook niet aan te bevelen.
Keurmerk koolmonoxidemelders
Helaas zijn er een aantal koolmonoxidemelders die niet (geheel) voldoen. Sommigen vertonen technische gebreken waardoor mogelijk geen detectie van koolmonoxide zal plaatsvinden. Bij een aantal ontbreekt ook een Nederlandse gebruiksaanwijzing. Koop daarom een koolmonoxidemelder die voldoet aan de NEN-EN 50291 norm. Dan ben je zeker dat de melder aan de technische eisen voldoet die gesteld zijn in de NEN-EN 50291 norm.
Let tevens op de levensduur van de melder. Vaak ligt de levensduur tussen de 5 en 10 jaar. Daarna kan de werking niet meer gegarandeerd worden en zal je de melder moeten vervangen! Kijk dus goed bij installatie wanneer de levensduur zal eindigen en schrijf dit op, zodat je dit op tijd kan doen.