Als werkgever of leidinggevende in een bedrijf heb je veel aan je hoofd. Een van de taken waar jij verantwoordelijk voor bent, zijn werknemers. Als werkgever heb je waarschijnlijk de verantwoordelijkheid over alle werknemers en als leidinggevende zullen dit er al snel tientallen zijn. Maar zijn jouw werknemers te vertrouwen?
Zijn jouw werknemers te vertrouwen?
Naar alle waarschijnlijkheid zal je deze vraag volmondig met ‘Ja’ bentwoorden. Je heb ze immers zelf aangenomen en ze werken naar alle tevredenheid voor jou. Dat is natuurlijk fantastisch en het lijkt erop dat je de juiste keuze hebt gemaakt tijdens de sollicitatieprocedure. Je zal mogelijk je werkbrauwen hebben gefronst bij het horen van deze vraag. Toch is deze vraag niet zo gek!
Schade door werknemers
28% van de Nederlands heeft zich ooit schuldig gemaakt aan diefstal op het werk (Onderzoek ARAG 2024).
Dat is een behoorlijk percentage van de beroepsbevolking die zich schuldig maakt aan een strafbaar feit. De schade door opzettelijk handelen te nadele van de werkgever zal in de honderden miljoenen euro’s lopen per jaar. Exacte cijfers ontbreken door een gebrek aan registratie, niet alle activiteiten worden opgemerkt en er wordt niet altijd aangifte gedaan wanneer het een strafbaar feit betreft.
Er is een hele grote kans dat ook jouw bedrijf (financiele) schade oploopt door een werknemer. Hierbij moeten we onderscheid maken tussen bewust en onbewust schade toebrengen aan het bedrijf. Bewust kunnen we dan ook weer verdelen in strafbaar en niet-strafbaar.
Onbewust
Een werknemer klikt op een link in een email, waardoor hij criminelen onbewust toegang geeft tot bedrijfsinformatie. Een werknemer verliest zijn pasje, waardoor een onbevoegde toegang heeft tot het bedrijf.
Beiden zijn zeer herkenbare voorbeelden uit de praktijk. Het overkomt vele werknemers (en werkgevers). Onbewust kunnen zij zo zorgen voor zeer grote schade aan het bedrijf. Het klikken op een verkeerde link dat zelfs leiden tot een faillissement. Ook dat hebben we in de praktijk als gezien. Hoe vervelend ook, in dergelijke gevallen heeft de werknemer onbewust schade veroorzaakt aan het bedrijf.
Bewust niet-strafbaar
Een medewerker werkt bewust in een erg langzaam tempo, waardoor de productie achterloopt of een concurrent die aast op dezelfde opdracht, de opdract gegund krijgt. Een voorbeeld van bewust niet-strafbaar schade toebrengen aan het bedrijf. Vaak zit er een onvrede met het bedrijf achter. Dergelijke acties moeten disciplinair worden aangepakt en kunnen voor aanzienlijke schade zorgen.
Bewust strafbaar
Bij bewust schade toebrengen aan het bedrijf door een werknemer denken we al snel aan criminele activiteiten. Het begint met het naar huis meenemen van een pen en eindigt met het doorgeven van bedrijfsgeheimen. Zelfs het meenemen van een pen van 50 cent is een strafbaar feit en kan reden zijn tot ontslag van de werknemer. Jaarlijks is er voor de Nederlandse bedrijven een schadepost van ruim een miljard euro (schatting) door bewust strafbaar handelen door werknemers.
Voorkomen van schade, veroorzaakt door werknemers
De schade die werknemers (onbewust) kunnen veroorzaken is enorm. Daarom is het als werkgever/leidinggevende verstandig maatregelen te treffen om deze schade zoveel mogelijk tegen te gaan.
Hoe gaat het met je?
Stel jij deze vraag weleens aan jouw werknemer? Niet in het voorbijgaan, maar wanneer je er echt een moment voor pakt? Hopelijk wel, maar toch zien we vaak dat deze vraag niet wordt gesteld. Het is wel een erg belangrijke vraag. Zeker als je de vraag regelmatig stelt en stelt wanneer je een gedragsverandering bij de werknemer ziet. Door regelmatig een moment te nemen met de werknemer, leer je de werknemer beter kennen. Hij/zij zal zich dan ook eerder openstellen als het niet goed gaat en je merkt sneller wanneer er veranderingen zijn in gedrag en voorkomen. Een gedragsverandering bij een werknemer is een teken om extra aandacht aan hem/haar te schenken. Wat veroorzaakt die gedragsverandering en wat zijn de mogelijke gevolgen voor het bedrijf?
Door het gesprek aan te gaan kan je signalen oppikken en hier actief mee aan de slag. Deze signalen duiden op problemen in de prive- of werksfeer. Hieronder een aantal voorbeelden van problemen die negatieve gevolgen kunnen hebben voor het bedrijf:
- Verslaving.
- Schulden.
- Ruzie.
- Beeindiging relatie.
- ‘Foute’ partner.
- Overlijden familielid/dierbare.
- Slachtoffer ongewenst en/of strafbaar gedrag door een collega of andere(n).
Door bovenstaande problemen kan een medewerker in een positie komen of worden gebracht om bewust schade toe te brengen aan het bedrijf. Dit kan een bewuste keuze zijn, zoals het plegen van diefstal om met de gestolen goederen een verslaving te bekostigen. Maar het kan ook een bewuste keuze zijn, omdat de werknemer gechanteerd of zelfs bedreigd wordt. Dan kunnen werkgever en werknemer beiden slachtoffer worden.
Preventieve maatregelen
Om schade door werknemers te bepreken dient een bedrijf voldoende preventieve maatregelen te nemen:
- Huisregels. Wees duidelijk in de huisregels over omgangsvormen en hoe om te gaan met bedrijfseigendommen. Wij adviseren explicitet diefstal te vermelden met de daarbij behorende concequenties.
- Training. Geef de werknemers training op het gebied van cybercriminaliteit en ondermeining. Zo weten medewerkers op welke signale zij moeten letten en hoe zij moeten handelen.
- Hulp. Biedt actief hulp aan. Laat werknemers bij aanname al weten dat HR kan helpen bij schulden, verslaving en/of op andere gebieden. Een medewerker helpen bij schulenden is vaak voordeliger dat de schade die zo iemand kan veroorzaken. En komt een medewerker met jouw hulp uit de schulden, dan heb je voor jaren een loyale medewerker!
- Inventarisatie. Gelegenheid maakt de dief. Zorg dat de inventarisatie binnen jouw bedrijf op orde is. Door hier actief mee bezig te zijn ontmoedig je eventuele kwaadwillenden. Een diefstal zal sneller worden opgemerkt en ook sneller worden opgelost als de inventarisatie op orde is.
- Autorisatie. Zorg dat werknemers alleen geautoriseerd zijn voor ruimten/afdelingen waar zij ook daadwerkelijk dienen te zijn. Dit geldt ook voor bezoekers, door middels van een bezoekerspas.
- Bezoekers. Heb een duidelijk bezoekersbeleid. Vooraf aanmelden, altijd identiteitsbewijs kunnen tonen, geen tassen mee naar binnen, altijd onder begeleiding van een werknemer en altijd uitschrijven bij einde bezoek.
- Hoe gaat het met je? Blijf met de werknemers in gesprek. Op zeer regelmatige basis. Dit wordt zeer gewaardeerd en jij plukt daar door voordelen van. Men komt an veel eerder naar je toe als er problemen dreigen/zijn.
Wil je advies over deze of andere preventie maatregelen? Neem contact met ons op: klik hier
